Als online speler ben je bekend met de KYC-vereisten. Casino’s moeten met deze Ken-Je-Klant eis de identiteit van hun bezoekers vaststellen. Het is een voortzetting van internationale wetgeving tegen witwassen en financiering van terrorisme. KYC is jong. Maar toch zou je kunnen spreken van een lange geschiedenis van KYC.
Daarvoor kunnen we heel ver terug in de tijd. Volgens sommige historici zijn witwassen, belastingfraude en financiële misdaden zo oud als de mensheid. Het zag er alleen heel anders uit dan tegenwoordig, en de woorden witwassen, belasting en fraude bestonden nog niet.
Een vroege geschiedenis van KYC
Sommige historici beginnen hun verhaal over de geschiedenis van KYC in de bronstijd. Het kan niet anders, volgens hen, dat bij het smelten van koper 8000 jaar geleden werd gefraudeerd. Op dezelfde manier kun je vermoeden dat fraude, diefstal en oplichting voorkwamen in het oude Egypte, bij de autochtone Amerikanen vóór de ontdekking van Amerika door Columbus, in India en andere landen.
Van de oude Egyptenaren is bekend dat ze wetten hadden. Maar omdat geen kopieën van hun wetboeken zijn gevonden, is de inhoud daarvan onbekend. Wel zijn er afbeeldingen van straffen, daaruit halen historici hun vermoedens.
En wie bekend is met het Oude Testament, het eerste deel van de Bijbel, kent waarschijnlijk verhalen die al een beetje lijken op een geschiedenis van KYC. Zoals het verhaal over de Tempelreiniging. De Romeinen haalden daarna het bankieren uit de religieuze gebouwen en maakten van geldzaken een officiëler handelen in aparte gebouwen. Het was het begin van bankieren en van een nieuwe geschiedenis van financiële misdaden.
De eerste geregistreerde gevallen van financiële misdaden zijn gevonden in China. Het gaat over kooplieden die 4000 jaar geleden geld wit wasten. Ze ontweken daarmee de betaling van belasting aan de Chinese heersers. Vaak gebeurde het ontduiken door bezit en geld naar afgelegen plaatsen en gunstiger buitenlanden te verplaatsen. Het lijkt al op de offshore-praktijken die we nu kennen, bijvoorbeeld van de Panama-papers.
Een moderner geschiedenis van KYC
Er zijn talrijke mooie losse voorbeelden van financiële misdaden. Maar bij de moderne geschiedenis van KYC kijken de meeste mensen toch vooral naar de maffia. En dan is daar eerst Al Capone die leefde van 1899 tot 1947.
Hij kocht rond 1920 met zijn illegale winsten wasserettes om zijn winsten legaal te kunnen boeken. Van die winkels met wasmachines zou het woord witwassen komen (wasgoed = laundry => money laundering).
Volgens sommige berekeningen lukte het Scarface, de bijnaam van Capone, jaarlijks ongeveer 100 miljoen dollar (vergelijkbaar met 1,4 miljard nu) wit te wassen. Dat witwassen werd lastiger toen financiële rechercheurs de opdracht op zich namen belastingontduiking en omkoping van ambtenaren te bestrijden. Capone kregen ze echter niet te pakken op zijn gewelddadige misdaden. Hij werd gevangen gezet vanwege het niet betalen van belasting, bij ons geen misdaad maar een overtreding.
Meyer Lansky
Terwijl Capone zijn 11-jarige gevangenisstraf uitzat beseften andere mensen binnen de maffia dat ze zich moesten verenigen. De georganiseerde Italiaanse criminelen gingen witwassen via bedrijven, als perfecte dekmantel om hun criminele inkomsten te verhullen.
De joodse Pool Myer Lansky was het financiële genie achter de organisatie van misdaad en het smeden van een netwerk. De eerste bedrijven die hij overnam of begon waren casino’s. Geleidelijk bouwde hij een wereldwijd gokimperium om geld wit te wassen. Met name Las Vegas was rond 1930 berucht vanwege het witwassen van crimineel geld.
Een groot deel van het ‘schone’ geld brachten Lansky en zijn vrienden, waaronder Bugsy Siegel en Lucky Luciano, naar Zwitserland. Daar werd in 1934 een bankwet aangenomen waardoor de rekeninghouders anoniem bleven. Als volgende logische stap kocht Lansky een bank in Zwitserland.
Wetten richting KYC
Tijdens en na de periode Lansky waren veel meer maffia-leden bezig manieren te vinden om hun criminele inkomsten te wassen. Vanwege de gevolgen van de grote crisis (1929-1940) en een beetje vanwege het witwassen, kwam de Amerikaanse overheid met een wet. Deze Federale deposito verzekeringswet uit 1950 was een voortzetting van de Bankwet uit 1933. Het bestond uit regels voor banken, en kan worden beschouwd als uitgangspunt van de latere KYC-wetten en -regels.
Ondertussen was de criminele wereld gegroeid en waren de criminele activiteiten uitgebreid, evenals de witwas-methoden. De criminele topmensen verschuilden zich bovendien beter achter legale bedrijven en het doen van liefdadigheid. Dat werd helemaal duidelijk nadat, kort na de invoering van de verzekeringswet, een senaatscommissie onderzoek liet doen. De financiële rechercheurs kregen daarna een nieuwe opdracht, en ze pakten kort daarna veel corrupte ambtenaren en politici op.
Dat hardere optreden tegen de georganiseerde criminaliteit, en zijn uitwassen, zorgde in de zestiger jaren voor een anti-witwas beleid. Het woord witwassen (money laundring) komt dan, in 1961, voor het eerst voor in een officieel overheidsdocument, de 18 U.S Code, sectie 1956.
Met die U.S. Code, een zo volledig mogelijke compilatie van de federale wetgeving, koppelt men voor het eerst anti-witwassen met KYC (know your customer – ken je klant).
Meer mogelijkheden voor witwassen
Het casino was lange tijd de gemakkelijkste manier om geld wit te wassen. Men ging eenvoudig gokken met crimineel geld en nam de winst of verlies (ten opzichte van het beginkapitaal) wit mee naar buiten als gokwinst.
Nieuwe bancaire mogelijkheden en moderner vormen van communicatie in de zeventiger jaren boden criminelen andere wegen. Geld kon gemakkelijk en snel van de ene naar de andere financiële instelling. Het internationale bankverkeer maakte het over de grenzen brengen van geld ook een stuk makkelijker.
Er waren in die tijd weer veel spraakmakende voorbeelden van crimineel handelen. Bijvoorbeeld Lucio Urtubia Jiménez, over wie onlangs de film ‘A Man of Action’ verscheen. Hij was in de zestiger jaren vooral een bankovervaller. Maar hij werd berucht door het vervalsen van cheques, waarmee hij de Citibank oplichtte. Daarbij maakte hij gebruik van tijdverschillen tussen landen.
Een ander voorbeeld is Frank Abagnale Jr., wiens verhaal werd verfilmd in ‘Catch Me If You Can’. Hij begon in 1963 15-jarige cheques te vervalsen door met valse identiteiten bankrekeningen te openen. Daarbij deed hij zich voor als piloot en arts. Onder andere door zijn activiteiten zag men de noodzaak bij banken meer onderzoek te doen naar klanten.
Het was dit moment in de geschiedenis van KYC waarin serieus over Know-Your-Customer wetgeving werd gesproken. Vooralsnog bleef het echter bij het verbeteren van bankadministraties, waarin ze transacties gedetailleerd bijhielden.
Drugskartels en meer wetgeving
In de zeventiger en tachtiger jaren groeiden de internationale bancaire mogelijkheden. Vooral Pablo Escobar en andere drugskartels maakten daarvan handig gebruik. Ze smokkelden in die jaren grote partijen drugs naar de Verenigde Staten. En haalden daarmee miljarden dollars uit de Amerikaanse economie.
Het leidde in Amerika in 1986 tot de Witwas Wet (officieel de Money Laundering Control Act). In datzelfde jaar volgde ook een wet aangenomen tegen drugsmisbruik. De wetten moesten een juridisch wapen zijn tegen de drugscriminaliteit.
Drie jaar later wordt in Parijs, door de groep van zeven (G7), de Financial Action Task Force (FATF) opgericht. Het is een organisatie die zich moet gaan inzetten voor het bestrijden van witwassen. Een jaar daarna richt Amerika het Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN) op. Hierbij speelt het inzicht dat vooral drugscriminelen geld witwassen, of in ieder geval het meeste geld witwast.
Weer een jaar later komt de FATF met zijn eerst aanbevelingen om witwassen te bestrijden. In datzelfde jaar 1991 stelt de EU, aan de hand van die aanbevelingen, een eerste richtlijn op voor toekomstige anti-witwas wetten. De nadruk ligt daarbij op de verantwoordelijkheden van banken. De richtlijn richt zich ook op het belang van zorgvuldigheid (due diligence), zorgplicht en het kennen van je klant. In beginsel dus vooral bij banken.
Internet en terrorisme
De komst van internet maakt de strijd tussen crimineel en wetgever heviger. Het maakt de wereld kleiner, het internationale bankverkeer verbetert verder en kan op steeds grotere afstand plaatsvinden. De FATF komt in 1996 met herziene aanbevelingen. Daarin worden de eerder voorgestelde witwas maatregelen uitgebreid tot meer producten, diensten en bedrijven, dan alleen bancaire.
Het is een reactie op de komst van internet, maar ook op verdergaande technologische ontwikkelingen. Een paar jaar later vindt in New York op 11 september 2001 een terroristische aanslag plaats. Bij het onderzoek daarnaar ontdekt de overheid dat bankgegevens handig zijn om terreurverdachten op te sporen. Met de schrik nog in de benen willen overheden in meerdere landen dat de nadruk komt te liggen op tegengaan van financiering van terrorisme.
De Verenigde Staten komen een maand later al met de Patriot Wet. Daarmee geeft ze zichzelf meer mogelijkheden informatie te verkrijgen over mogelijk terrorisme en daar dan tegen op te treden.
De Europese Unie brengt in december 2001 nog een tweede AMLD (Anti Money LaunDering) uit. Die bevat wetten gericht op procedures voor klantindentificatie- en klantonderzoek voor alle financiële instellingen, waaronder casino’s. Deze AMLD2 wordt door sommigen beschouwd als het begin van de geschiedenis van KYC. Het wordt al snel gevolgd door een derde, als reactie op de aanslag in New York.
Doorgeslagen AMLD
In 2015 verschijnt AMLD4. Het eist vooral nog meer verplichtingen voor financiële instellingen. Die worden daarbij ook uitgebreid met instellingen die men eerdere was vergeten, waaronder alle gokbedrijven. De maatregelen moeten uiterlijk 2017 zijn doorgevoerd.
Maar voor de uiterlijke implementatiedatum van AMLD4 zijn er twee terroristische aanslagen in Frankrijk en een op de London Bridge in Engeland. Die leiden tot het snel opstellen van AMLD5. Die richt zich op het verkleinen van financiële mogelijkheden om terreur te financieren.
Met AMLD6 en de verwachte AMLD7 worden de regels verder aangescherpt. En gaat het leven steeds meer naar een ‘Big Brother is watching you’. Want de regels zijn inmiddels ook een beetje doorgeslagen. Want de regels lijken vooral de gewone burger en goedwillende bedrijven te treffen. De crimineel werkt in het zwarte circuit inmiddels weer met envelopjes. Of hij (of zij) vindt andere wegen om de regels te omzeilen.
De regels leveren meer werk op voor veel burgers en bedrijven. Maar in het licht van al die regels is de KYC bij online casino’s een kleine handeling. Een handeling die door verdergaande automatisering, iDIN en andere technologie steeds gemakkelijker wordt.
Aanvullende informatie
De geschiedenis van KYC kan een veel langer verhaal zijn, met nog meer details. Het leukst zijn daarbij toch de gebeurtenissen die tot veranderingen leiden. Zoals die met Bradley Birkenfeld. Deze bankier bij de Zwitserse bank UBS verklapte in 2007 de namen van Amerikaanse klanten van UBS die de bank gebruikte om belasting te ontduiken. Het gevolg was uiteindelijk verandering van de Zwitserse bankwet uit 1934.
Eigenaren van websites van bepaalde legale producten (bijv. CBD – cannabisolie) kunnen geen payment provider krijgen; een bancaire partij, zoals Mollie, tussen verkoper en koper. Sommigen werken daardoor weer met contant geld in enveloppen. Daarmee komen die transacties buiten het zicht van overheden, die juist bij payment providing wel zichtbaar zouden zijn.
In de geschiedenis van KYC, fraude, witwassen en aanverwanten kom je allerlei feitjes tegen waarbij je je kunt afvragen of ze juist zijn. Zoals het bericht dat een van de eerste gevallen van verzekeringsfraude plaats vond rond het jaar 300 van onze jaartelling. En dat Amerika in 1792 zijn eerste geval van fraude had. Zou dat echt het eerste geval zijn?
De oorsprong van de term ‘witwassen’ hangen we aan Al Capone met zijn wasserettes. Het echt fysiek wassen van bankbiljetten is echter ouder. Ze worden al gewassen sinds de introductie van het die biljetten (ook wel briefgeld genoemd). Als zo’n biljet van hand tot hand was gegaan, was het vies. En wat vies is ga je wassen. Dat kon gemakkelijk omdat bankbiljetten, evenals nu, waren gemaakt van papier op basis van katoen- en linnenvezels.
Documenten
Enkele documenten voor wie meer wil lezen over KYC en witwassen.
De eerste richtlijn van de EU uit 2001 (pdf)
Een brochure over witwassen, door het Nederlandse AMLC (Anti Money Laundering Centre) in De Bilt (pdf)
Het bedrijf ShuftiPro doet realtime checks voor KYC, o.a. voor online casino’s. Een brochure (pdf)
Een rapport over anti witwassen in Europa (pdf)
Rene duikt het liefst compleet in een onderwerp. Dat doet hij vanuit een brede interesse en grote nieuwsgierigheid in verschillende onderwerpen. Hij legt hij het liefst onderzoeken naast elkaar over gokproblemen. Zo puzzelt Rene op een wiskundige strategie en schrijft dit uit tot een helder verhaal. Rene verbindt graag iGaming met andere thema’s waarmee OnlineCasinoGround zich onderscheidt.
